Barajlar

Baraj; akarsu üzerine yapılan, su biriktirmek ve bu birikmiş kütleden enerji elde etmek, su taşkınlarını önlemek, tarım için sulama kolaylığı sağlamak, bunların yanında turizmi de ilerletmek amacı ile inşaa edilen bir su yapısıdır. Ülkemizde barajlar Devlet Su İşleri tarafından ihale edilmektedir.


Barajların, yapım amaçlarına göre toprak dolgu, kemer, kaya dolgu ve ağırlık barajları olarak çeşitleri vardır. Maliyet ve kullanım amaçlarına göre ülkemizde genel olarak tercih edilen baraj tipleri toprak ve kaya dolgulu olanlarıdır. Bu tip barajların inşaası sırasında dolguları yapılırken, projeye uygun olarak dane tiplerinin seçilmesi, laboratuvar ortamında analizlerinin yapılması ve özellikle baraj gövdesinin projedeki belirtilen kısımlarındaki dane çaplarının özenli ve dikkatli bir şekilde seçilmesi, suyu tutma kapasitesi açısından büyük bir önem taşımaktadır. Beton ve betonarme bölümlerinin imalatlarının sağlığı açısından, eksiksiz olarak beton santrallerinin kurulması maliyeti düşürmek ve beton kalitesini arttırmak açısından önem taşımaktadır.




Barajlar tıpkı köprüler, uzun açıklıklı ve yüksek kolonlu viyadükler, geniş çaplı ve uzunluğu yüksek tüneller gibi sanat yapıları sınıfına girmekte olup, projelendirmesinden sahadaki uygulamaları bitimine kadarki süreç açısından oldukça maliyetli işlemler doğurmaktadır. Bunun için, çok iyi bir şekilde iş programlarının yapılması, baraj yapımı konusunda tecrübeli pproje müdürleri ve şantiye şeflerinin görevlendirilmesi, şantiyedeki uygulamaların sürekli analiz edilmesi ve meydana gelen/gelebilecek olumsuzlukların giderilmesi, ihaleye veren resmi kuruma ilgili raporların sıcağı sıcağına verilmesi gerekmektedir. Ne yazık ki, acele edilmekten dolayı yetersiz planlamalar ve önlemi alınmayan olumsuzluklardan ötürü birçok baraj projesi hala bitim tarihine yetiştirilememektedir. Bunun gibi birçok resmi projenin tamamlanamaması, ülke ekonomisine büyük ölçüde hasar vermektedir. Bu tip yerleşim yeri dışındaki projelerde, meydana gelebilecek olumsuzlukların önlemi bir an evvel alınmalıdır, ulaşım ve barınma sorunları derhal çözülmelidir.

Ülkemizin ve yurtdışındaki Türk inşaat şirketlerinin bu tip işleri daha da çok sayıda yüklenebilmesi açısından, barajlar ve diğer sanat yapılarının projelendirilmesi, sahadaki imalatları ile ilgili üniversitelerin inşaat mühendisliği bölümlerinde gerekli teçhizata sahip labaratuvarların kurulması ve bu alanda daha da bilgi ve beceriye sahip kalifiye elemanlarının yetiştirilmesi gerekmektedir. Dolayısı ile, yetersiz bilgi ve birikimlerden dolayı yukarıda bahsettiğimiz üzere, ülke ekonomisi geciken/gecikmiş projelerden olumsuz etkilenmektedir.